Teodora II przyszła na świat ok. roku 800. Miejscem jej urodzenia była Paflagonia w Małej Azji. Jej rodzicami byli Mirynus i Teoktysta. Kiedy wybuchło prześladowanie obrazów i relikwii świętych, które rozpoczął cesarz Leon III Izauryjczyk (717-741), a prowadzili dalej z nie mniejszym okrucieństwem i bezwzględnością Leon V Kopronim (741-775) i Leon VI Armeńczyk (813-820), rodzice Teodory pozostali wierni wierze. Niemniej żarliwym czcicielem, obrońcą obrazów i relikwii świętych była Teodora.

W roku 826 umarł cesarz Michał II i objął po nim rządy jego syn, Teofil. Ten wziął sobie za małżonkę Teodorę. Rządy Teofila należały do najboleśniejszych dla Kościoła. Nowy cesarz był bowiem zagorzałym zwolennikiem obrazoburców, odsunął zupełnie swoją małżonkę od rządów i zlecił jej opiekę nad dziećmi, których miał siedmioro. Najmłodszy z nich, Michał, był upatrzony na następcę tronu. Dnia 20 stycznia 842 roku zmarł cesarz Teofil. W zastępstwie trzyletniego Michała rządy w charakterze regentki objęła jego matka, Teodora. Wykorzystała skwapliwie okazję, by dekretem odwołać prześladowanie świętych wizerunków i relikwii. Prawowierni biskupi zostali odwołani z wygnania, otworzyły się więzienia. Zwolennika herezji ikonoklastów, patriarchę Konstantynopola, Jana, Teodora zwolniła z urzędu, a na jego miejsce mianowała św. Metodego, po jego zaś śmierci (+ 847) - św. Ignacego (+ 877). Dla pozyskania dla wiary Bułgarów zwolniła ich najprzedniejszych jeńców wojennych, a innych wymieniła za jeńców bizantyńskich. W roku 843 zwołała do Konstantynopola synod, który potwierdził dekrety soboru Nicejskiego II (787), potępiające herezję obrazoburców. Na pamiątkę zakończenia wielu lat prześladowania obrazów i relikwii Teodora ustanowiła osobne święto Ortodoksji, czyli prawowierności, które miało być odtąd obchodzone w każdą pierwszą niedzielę Wielkiego Postu.
Może dziwić, że cesarzowa-regentka decydowała o sprawach czysto kościelnych, jak na przykład o nominacjach na stanowiska kościelne czy w sprawach dotyczących synodu. Takie jednak były zwyczaje w państwie wschodnio-rzymskim, że cesarzowie decydowali o sprawach kościelnych; uważani byli za stróżów i opiekunów Kościoła, co niestety dawało im zbyt często pretekst do mieszania się w jego czysto wewnętrzne sprawy.

Ostatnie lata były dla Teodory prawdziwym męczeństwem. Kiedy do władzy doszedł jej syn Michał, okazał się człowiekiem bezwolnym. Rządził nim wuj cesarski, Bardas. Skazał on Teodorę na przymusowy pobyt w klasztorze, a sam objął niepodzielne rządy (856-867). Papież św. Mikołaj I napisał do niej pokrzepiający list. Odeszła po nagrodę do Pana 11 lutego 867 roku. W tym samym czasie powołany został do wieczności jej syn, Michał Opilca (867).