Wydaje się dziwne, że w najświętszym okresie roku zasłaniamy krucyfiks. Czy nie powinniśmy patrzeć właśnie na bolesną scenę z Kalwarii, gdy słuchamy Pasji w Niedzielę Palmową?
Choć zasłanianie posągów i wizerunków w ostatnich tygodniach Wielkiego Postu może wydawać się sprzeczne z intuicją, Kościół zaleca tę praktykę, by pobudzić nasze zmysły i budować w nas tęsknotę za Niedzielą Wielkanocną. Jest to tradycja, która powinna być przestrzegana nie tylko w naszej parafii, ale może być także z powodzeniem stosowana przez „Kościół domowy”.

Pomocą posłużą nam rubryki Mszału Rzymskiego. Znajdujemy tam instrukcję mówiącą, że można przestrzegać praktyki zasłaniania krzyży i obrazów w całym kościele od piątej niedzieli Wielkiego Postu. Krzyże zasłania się do końca obchodów Męki Pańskiej w Wielki Piątek, podczas gdy wizerunki pozostają zakryte do początku Wigilii Paschalnej.

Regularne powstrzymywanie się od jedzenia wiąże się z wieloma wymiernymi korzyściami i nie ma niczego wspólnego z głodzeniem się.
Post kojarzy się większości osób z czymś negatywnym, wynikającym z braku funduszy na sfinansowanie sobie posiłku, czyli wręcz z biedą. Niektórym trudno wyobrazić sobie niejedzenie przez nawet jedną dobę, jeśli nie ma takiej konieczności. Jemy kilka razy dziennie, także z nudów czy dla przyjemności. Konsumpcjonizm widoczny jest na każdym kroku.

Nic dziwnego, że obecnie zdecydowana większość społeczeństwa źle się czuje i na coś choruje. Nie dość, że jemy dużo i często, to jeszcze zapominamy o czymś tak istotnym jak post. Praktykowany był on już przez starożytnych jako forma oczyszczenia organizmu i sposób na poprawę zdrowia. Regularne powstrzymywanie się od jedzenia wiąże się z wieloma wymiernymi korzyściami i nie ma niczego wspólnego z głodzeniem się. Poszczenie bardzo propagowała św. Hildegarda, która opracowała wiele planów żywieniowych do wyboru.

Trochę historii

Od samego początku w centrum przeżywania przez chrześcijan swojej wiary była Wielkanoc (Pascha) i jej „cotygodniowa miniatura”, czyli niedziela. Zgromadzenie wierzących w pierwszy dzień tygodnia stanowiło wręcz znak rozpoznawczy chrześcijan. O uczestnictwo w niedzielnej Eucharystii troszczono się nawet w okresach okrutnych prześladowań, gdy obecność na liturgicznym zgromadzeniu groziła śmiercią.

Najstarsze wzmianki o przedwielkanocnym poście pochodzą z III w. W IV w. pewna bystra i wścibska pątniczka Egeria, odwiedzająca Ziemię Świętą, wspomina w swoich pamiętnikach o czterdziestodniowym okresie pokuty. Dzięki jej pamiętnikom i dociekliwości mamy dziś kapitalne relacje z wielkopostnych i paschalnych liturgii z Jerozolimy tamtego czasu. Liczba postnych dni nie zmieniła się właściwie aż do dziś.

Wyobraź sobie Was dwoje, jak klęczycie trzy godziny po całym dniu ścisłego postu i rozdaniu ubogim wszystkich pieniędzy. Widzisz to? Od razu jesteście szczęśliwsi, prawda?
Często było tak, że Wielki Post uciekał mi między palcami. Bo praca, bo studia. Nagle budziłam się z życia pędem i byłam już Wielkim Tygodniu. Nie chcę tak. Męczy mnie też postanowienie jedno na czterdzieści dni. Udawało mi się nawet wytrwać do końca z takimi postanowieniami, ale czy zbliżało mnie ono do Boga? Nie wiem. To jest Jemu wiadome.

Dziś na postanowienia wolę patrzeć jak na przeżywanie relacji – do Pana Boga i do ludzi. A jak już o ludziach wspominamy, to w tym tekście wyszczególnimy sobie: MĘŻA I ŻONĘ.

Jesteście pewni, że 40 dni? Uwaga: to nie takie oczywiste, jak mogłoby się wydawać! Jak jest naprawdę?
Ile trwa Wielki Post? Jak oficjalna łacińska nazwa wskazuje (Quadragesima – Czterdziestnica) – powinien trwać czterdzieści dni. Jednak gdy zaczynamy te dni liczyć, pojawiają się nieścisłości i kontrowersje.

Zmiany II Soboru Watykańskiego

Czterdziestodniowy post poprzedzający Wielkanoc nawiązuje do czasu pokuty, jaki w starożytnym Kościele odbywali katechumeni. Czterdzieści stanowi też ważną, biblijną, symboliczną liczbę. Wreszcie tyle właśnie dni pościł sam Pan Jezus na pustyni (Mk 1, 13).
Przed zmianami liturgicznymi po II Soborze Watykańskim Wielki Post kończył się Wigilią Paschalną. Zaczynał się w Środę Popielcową, jednak nie poszczono w niedziele.

Wielki Post może być początkowo postrzegany jako ciężki czas, ponieważ zakłada rezygnację z pewnych przyjemności. Wobec tego rozsądnym jest zastanowienie się, czy wymagać tych praktyk także od dzieci?
Jak zdumiewające jest odkrycie, że w Wielkim Poście chrześcijan opanowuje… strach. Już sama myśl o Środzie Popielcowej czy Wielkim Piątku, o konieczności ograniczenia się, wywołuje w nas dreszcze. Trzeba przyznać, że pokuta nas przeraża i sprawia, że od niej uciekamy.
Do tego stopnia, że wielu chrześcijan (a czasem nawet i księży) mówi, że, aby dobrze przeżyć Wielki Post, ważne jest zbliżenie się do Jezusa, przekazanie datku na jakieś chrześcijańskie dzieło i w ten sposób bycie miłosiernym. Te słowa całkiem nam odpowiadają. Nam, konsumentom żyjącym w społeczeństwie, w którym nie umiemy żyć w niedostatku.

Moi rodzice opowiadali mi, że kiedyś w okresie Wielkiego Postu wypalano nawet garnki, żeby nie została w nich ani odrobina tłuszczu. Dziś praktyka postu w Kościele jakby złagodniała. Przykazanie kościelne mówi o czasach pokuty, ale pozostaje problem, jak rozumieć te "czasy pokuty". Czy 19 marca, w czasie Wielkiego Postu, można zawrzeć sakrament małżeństwa z weselem? Czy w piątek można iść na dyskotekę? Czy w Adwencie można się bawić? Czy post nadal obowiązuje w Kościele?

Czwarte przykazanie kościelne, które dotyczy tych spraw, brzmi: "Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach". Wydaje się, że najważniejszym wyrażeniem w tak sformułowanym przykazaniu jest słowo "pokuta". Katechizm Kościoła Katolickiego precyzuje, że chodzi tutaj o pokutę wewnętrzną, która polega na nawróceniu serca, przemianie postaw, radykalnej zmianie całego życia na lepsze. To jest podstawowa, prawdziwa wartość pokuty, jej sedno. Takiej pokuty oczekuje od chrześcijanina Pan Bóg i Kościół. Chrześcijanie są zobowiązani do jej praktykowania cały czas. Ponieważ jednak różnie z tym bywa w ciągu kolejnych dni i miesięcy, Kościół ustanowił dni i okresy pokuty, gdy koniecznie należy praktykować czyny pokutne, które wspomagają nawrócenie serca.